भर्तृ _bhartṛ

भर्तृ m. [भृ-तृच्]

1 A husband; यद्भर्तुरेव हितमिच्छति तत् कलत्रम् Bh.2.8; स्त्रीणां भर्ता धर्मदाराश्च पुंसाम् Māl.6.18.

-2 A lord, master, superior; भर्तुः शापेन Me.1; गण˚, भूत˚ &c.

-3 A leader, commander, chief; स्वभर्तृनामग्रहणाद्बभूव सान्द्रे रजस्यात्मपरावबोधः R.7.41.

-4 A supporter, bearer, protec- tor; भर्ता स्वानां श्रेष्ठः पुर एता भवति Bri. Up.1.3.18.

-5 The creator.

-6 N. of Viṣṇu; सवनो भावनो भर्ता V. Sah.

-Comp. -गुणः the excellence or virtue of a husband; उत्कर्षं योषितः प्राप्ताः स्वैः स्वैर्भर्तृगुणैः शुभैः Ms.9.24.

-घ्नी a woman who murders her husband; पाषण्ड्यानाश्रितास्तेना भर्तृघ्न्यः कामगादिकाः Y.3.6.

-चित्त a. thinking of a husband; Ks.

-दारकः a crown-prince, prince royal, young prince, an heirapparent (a term of address chiefly used in dramas).

-दारिका a young princess (a term of address in dramas).

-देवता, -दैवता idolizing a husband.

-प्रिय, -भक्त a. devoted to one's master.

-लोकः the husband's world; पतिं या नाभिचरति मनोवाग्देहसंयता । सा भर्तृलोकमाप्नोति Ms. 5.165.

-व्रतम् fidelity or devotion to a husband. (

-ता) a virtuous and devoted wife; cf. पतिव्रता.

-शोकः grief for the death of the husband.

-हरिः N. of a celebrated author to whom are ascribed the three Śatakas (शृङ्गार, नीति and वैराग्य) and also वाक्यपदीय and भट्टि- काव्य.

-हार्यधन a. (a slave) whose possessions may be taken by his master; न हि तस्यास्ति किंचित् स्वं भर्तृहार्यधनो हि सः Ms.8.417.

-हीन a. abandoned by a master.